Sebutkan 5 perwujudan UUD Negara Republik Indonesia Tahun 1945 di lingkungan masyarakat

bahwa lngkungan hup yang bak an sha mrupakan hak asas sap warga ngara Inonsa sbagamana amanakan alam Pasal 28H Unang-Unang Dasar Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1945;

b.

bahwa pmbangunan konom nasonal sbagamana amanakan olh Unang-Unang Dasar Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1945 slnggarakan brasarkan prnsp pmbangunan brklanjuan an brwawasan lngkungan;

c.

bahwa smanga oonom arah alam pnylnggaraan pmrnahan Ngara Ksauan Rpublk Inonsa lah mmbawa prubahan hubungan an kwnangan anara Pmrnah an pmrnah arah, rmasuk bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

.

bahwa kualas lngkungan hup yang smakn mnurun lah mngancam klangsungan prkhupan manusa an makhluk hup lannya shngga prlu lakukan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup yang sungguh-sungguh an konssn olh smua pmangku kpnngan;

.

bahwa pmanasan global yang smakn mnngka mngakbakan prubahan klm shngga mmprparah pnurunan kualas lngkungan hup karna u prlu lakukan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

f.

bahwa agar lbh mnjamn kpasan hukum an mmbrkan prlnungan rhaap hak sap orang unuk mnapakan lngkungan hup yang bak an sha sbaga bagan ar prlnungan rhaap ksluruhan kossm, prlu lakukan pmbaruan rhaap Unang-Unang Nomor 23 Tahun 1997 nang Pnglolaan Lngkungan Hup;

g.

bahwa brasarkan prmbangan sbagamana maksu alam huruf a, huruf b, huruf c, huruf , huruf , an huruf f, prlu mmbnuk Unang-Unang nang Prlnungan an Pnglolaan Lngkungan Hup;

Mngnga

:

Pasal 20, Pasal 21, Pasal 28H aya (1), sra Pasal 33 aya (3) an aya (4) Unang-Unang Dasar Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1945;

Dngan Prsujuan Brsama
DEWAN PERWAKILAN RAKYAT REPUBLIK INDONESIA
an
PRESIDEN REPUBLIK INDONESIA

MEMUTUSKAN:

Mnapkan

:

UNDANG-UNDANG TENTANG PERLINDUNGAN DAN PENGELOLAAN LINGKUNGAN HIDUP.

BAB I
KETENTUAN UMUM
Pasal 1

Dalam Unang-Unang n yang maksu ngan:

1.

Lngkungan hup aalah ksauan ruang ngan smua bna, aya, kaaan, an makhluk hup, rmasuk manusa an prlakunya, yang mmpngaruh alam u snr, klangsungan prkhupan, an ksjahraan manusa sra makhluk hup lan.

2.

Prlnungan an pnglolaan lngkungan hup aalah upaya ssmas an rpau yang lakukan unuk mlsarkan fungs lngkungan hup an mncgah rjanya pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup yang mlpu prncanaan, pmanfaaan, pngnalan, pmlharaan, pngawasan, an pngakan hukum.

3.

Pmbangunan brklanjuan aalah upaya saar an rncana yang mmaukan aspk lngkungan hup, sosal, an konom k alam srag pmbangunan unuk mnjamn kuuhan lngkungan hup sra kslamaan, kmampuan, ksjahraan, an muu hup gnras masa kn an gnras masa pan.

4.

Rncana prlnungan an pnglolaan lngkungan hup yang slanjunya sngka RPPLH aalah prncanaan ruls yang mmua pons, masalah lngkungan hup, sra upaya prlnungan an pnglolaannya alam kurun waku rnu.

5.

Ekossm aalah aanan unsur lngkungan hup yang mrupakan ksauan uuh-mnyluruh an salng mmpngaruh alam mmbnuk ksmbangan, sablas, an proukvas lngkungan hup.

6.

Plsaran fungs lngkungan hup aalah rangkaan upaya unuk mmlhara klangsungan aya ukung an aya ampung lngkungan hup.

7.

Daya ukung lngkungan hup aalah kmampuan lngkungan hup unuk mnukung prkhupan manusa, makhluk hup lan, an ksmbangan anarkuanya.

8.

Daya ampung lngkungan hup aalah kmampuan lngkungan hup unuk mnyrap za, nrg, an/aau komponn lan yang masuk aau masukkan k alamnya.

9.

Sumbr aya alam aalah unsur lngkungan hup yang rr aas sumbr aya haya an nonhaya yang scara ksluruhan mmbnuk ksauan kossm.

10.

Kajan lngkungan hup srags, yang slanjunya sngka KLHS, aalah rangkaan analss yang ssmas, mnyluruh, an parspaf unuk mmaskan bahwa prnsp pmbangunan brklanjuan lah mnja asar an rngras alam pmbangunan suau wlayah an/aau kbjakan, rncana, an/aau program.

11.

Analss mngna ampak lngkungan hup, yang slanjunya sbu Amal, aalah kajan mngna ampak pnng suau usaha an/aau kgaan yang rncanakan paa lngkungan hup yang prlukan bag pross pngamblan kpuusan nang pnylnggaraan usaha an/aau kgaan.

12.

Upaya pnglolaan lngkungan hup an upaya pmanauan lngkungan hup, yang slanjunya sbu UKL-UPL, aalah pnglolaan an pmanauan rhaap usaha an/aau kgaan yang ak brampak pnng rhaap lngkungan hup yang prlukan bag pross pngamblan kpuusan nang pnylnggaraan usaha an/aau kgaan.

13.

Baku muu lngkungan hup aalah ukuran baas aau kaar makhluk hup, za, nrg, aau komponn yang aa aau harus aa an/aau unsur pncmar yang nggang kbraaannya alam suau sumbr aya rnu sbaga unsur lngkungan hup.

14.

Pncmaran lngkungan hup aalah masuk aau masukkannya makhluk hup, za, nrg, an/aau komponn lan k alam lngkungan hup olh kgaan manusa shngga mlampau baku muu lngkungan hup yang lah apkan.

15.

Krra baku krusakan lngkungan hup aalah ukuran baas prubahan sfa fsk, kma, an/aau haya lngkungan hup yang apa nggang olh lngkungan hup unuk apa ap mlsarkan fungsnya.

16.

Prusakan lngkungan hup aalah nakan orang yang mnmbulkan prubahan langsung aau ak langsung rhaap sfa fsk, kma, an/aau haya lngkungan hup shngga mlampau krra baku krusakan lngkungan hup.

17.

Krusakan lngkungan hup aalah prubahan langsung an/aau ak langsung rhaap sfa fsk, kma, an/aau haya lngkungan hup yang mlampau krra baku krusakan lngkungan hup.

18.

Konsrvas sumbr aya alam aalah pnglolaan sumbr aya alam unuk mnjamn pmanfaaannya scara bjaksana sra ksnambungan krsaannya ngan ap mmlhara an mnngkakan kualas nla sra kankaragamannya.

19.

Prubahan klm aalah brubahnya klm yang akbakan langsung aau ak langsung olh akvas manusa shngga mnybabkan prubahan komposs amosfr scara global an slan u juga brupa prubahan varablas klm alamah yang rama paa kurun waku yang apa banngkan.

20.

Lmbah aalah ssa suau usaha an/aau kgaan.

21.

Bahan brbahaya an bracun yang slanjunya sngka B3 aalah za, nrg, an/aau komponn lan yang karna sfa, konsnras, an/aau jumlahnya, bak scara langsung maupun ak langsung, apa mncmarkan an/aau mrusak lngkungan hup, an/aau mmbahayakan lngkungan hup, kshaan, sra klangsungan hup manusa an makhluk hup lan.

22.

Lmbah bahan brbahaya an bracun, yang slanjunya sbu Lmbah B3, aalah ssa suau usaha an/aau kgaan yang mnganung B3.

23.

Pnglolaan lmbah B3 aalah kgaan yang mlpu pngurangan, pnympanan, pngumpulan, pngangkuan, pmanfaaan, pngolahan, an/aau pnmbunan.

24.

Dumpng (pmbuangan) aalah kgaan mmbuang, mnmpakan, an/aau mmasukkan lmbah an/aau bahan alam jumlah, konsnras, waku, an lokas rnu ngan prsyaraan rnu k ma lngkungan hup rnu.

25.

Sngka lngkungan hup aalah prslshan anara ua phak aau lbh yang mbul ar kgaan yang brpons an/aau lah brampak paa lngkungan hup.

26.

Dampak lngkungan hup aalah pngaruh prubahan paa lngkungan hup yang akbakan olh suau usaha an/aau kgaan.

27.

Organsas lngkungan hup aalah klompok orang yang rorgansas an rbnuk aas khnak snr yang ujuan an kgaannya brkaan ngan lngkungan hup.

28.

Au lngkungan hup aalah valuas yang lakukan unuk mnla kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan rhaap prsyaraan hukum an kbjakan yang apkan olh pmrnah.

29.

Ekorgon aalah wlayah gografs yang mmlk ksamaan cr klm, anah, ar, flora, an fauna asl, sra pola nraks manusa ngan alam yang mnggambarkan ngras ssm alam an lngkungan hup.

30.

Karfan lokal aalah nla-nla luhur yang brlaku alam aa khupan masyaraka unuk anara lan mlnung an mnglola lngkungan hup scara lsar.

31.

Masyaraka hukum aa aalah klompok masyaraka yang scara urun murun brmukm wlayah gografs rnu karna aanya kaan paa asal usul lluhur, aanya hubungan yang kua ngan lngkungan hup, sra aanya ssm nla yang mnnukan pranaa konom, polk, sosal, an hukum.

32.

Sap orang aalah orang prsorangan aau baan usaha, bak yang brbaan hukum maupun yang ak brbaan hukum.

33.

Insrumn konom lngkungan hup aalah sprangka kbjakan konom unuk mnorong Pmrnah, pmrnah arah, aau sap orang k arah plsaran fungs lngkungan hup.

34.

Ancaman srus aalah ancaman yang brampak luas rhaap lngkungan hup an mnmbulkan krsahan masyaraka.

35.

Izn lngkungan aalah zn yang brkan kpaa sap orang yang mlakukan usaha an/aau kgaan yang wajb amal aau UKL-UPL alam rangka prlnungan an pnglolaan lngkungan hup sbaga prasyara unuk mmprolh zn usaha an/aau kgaan;

36.

Izn usaha an/aau kgaan aalah zn yang rbkan olh nsans kns unuk mlakukan usaha an/aau kgaan.

37.

Pmrnah pusa, yang slanjunya sbu Pmrnah, aalah Prsn Rpublk Inonsa yang mmgang kkuasaan pmrnahan Ngara Rpublk Inonsa sbagamana maksu alam Unang-Unang Dasar Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1945.

38.

Pmrnah arah aalah gubrnur, bupa, aau walkoa, an prangka arah sbaga unsur pnylnggara pmrnah arah.

39

Mnr aalah mnr yang mnylnggarakan urusan pmrnahan bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

BAB II
ASAS, TUJUAN, DAN RUANG LINGKUP
Bagan Ksau
Asas
Pasal 2

Prlnungan an pnglolaan lngkungan hup laksanakan brasarkan asas:

a.

anggung jawab ngara;

b.

klsaran an kbrlanjuan;

c.

ksrasan an ksmbangan;

.

krpauan;

.

manfaa;

f.

kha-haan;

g.

kalan;

h.

korgon;

.

kankaragaman haya;

j.

pncmar mmbayar;

k.

parspaf;

l.

karfan lokal;

m.

aa klola pmrnahan yang bak; an

n.

oonom arah.

Bagan Kua
Tujuan
Pasal 3

Prlnungan an pnglolaan lngkungan hup brujuan:

a.

mlnung wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa ar pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup;

b.

mnjamn kslamaan, kshaan, an khupan manusa;

c.

mnjamn klangsungan khupan makhluk hup an klsaran kossm;

.

mnjaga klsaran fungs lngkungan hup;

.

mncapa ksrasan, kslarasan, an ksmbangan lngkungan hup;

f.

mnjamn rpnuhnya kalan gnras masa kn an gnras masa pan;

g.

mnjamn pmnuhan an prlnungan hak aas lngkungan hup sbaga bagan ar hak asas manusa;

h.

mngnalkan pmanfaaan sumbr aya alam scara bjaksana;

.

mwujukan pmbangunan brklanjuan; an

j.

mnganspas su lngkungan global.

Bagan Kga
Ruang Lngkup
Pasal 4

Prlnungan an pnglolaan lngkungan hup mlpu:

a.

prncanaan;

b.

pmanfaaan;

c.

pngnalan;

.

pmlharaan;

.

pngawasan; an

f.

pngakan hukum

BAB III
PERENCANAAN
Pasal 5

Prncanaan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup laksanakan mlalu ahapan:

a.

nvnarsas lngkungan hup;

b.

pnapan wlayah korgon; an

c.

pnyusunan RPPLH.

Bagan Ksau
Invnarsas Lngkungan Hup
Pasal 6

(1)

Invnarsas lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 5 huruf a rr aas nvnarsas lngkungan hup:

a.

ngka nasonal;

b.

ngka pulau/kpulauan; an

c.

ngka wlayah korgon.

(2)

Invnarsas lngkungan hup laksanakan unuk mmprolh aa an nformas mngna sumbr aya alam yang mlpu:

a.

pons an krsaan;

b.

jns yang manfaakan;

c.

bnuk pnguasaan;

.

pngahuan pnglolaan;

.

bnuk krusakan; an

f.

konflk an pnybab konflk yang mbul akba pnglolaan.

Bagan Kua
Pnapan Wlayah Ekorgon
Pasal 7

(1)

Invnarsas lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 6 aya (1) huruf a an huruf b mnja asar alam pnapan wlayah korgon an laksanakan olh Mnr slah brkoornas ngan nsans rka.

(2)

Pnapan wlayah korgon sbagamana maksu paa aya (1) laksanakan ngan mmprmbangkan ksamaan:

a.

karakrsk bnang alam;

b.

arah alran sunga;

c.

klm;

.

flora an fauna;

.

sosal buaya;

f.

konom;

g.

klmbagaan masyaraka; an

h.

hasl nvnarsas lngkungan hup.

Pasal 8

Invnarsas lngkungan hup ngka wlayah korgon  sbagamana maksu alam Pasal 6 aya (1) huruf c lakukan unuk mnnukan aya ukung an aya ampung sra caangan sumbr aya alam.

Bagan Kga
Pnyusunan Rncana Prlnungan
an Pnglolaan Lngkungan Hup

Pasal 9

(1)

RPPLH sbagamana maksu alam Pasal 5 huruf rr aas:

a.

RPPLH nasonal;

b.

RPPLH provns; an

c.

RPPLH kabupan/koa.

(2)

RPPLH nasonal sbagamana maksu paa aya (1) huruf a susun brasarkan nvnarsas nasonal.

(3)

RPPLH provns sbagamana maksu paa aya (1) huruf b susun brasarkan:

a.

RPPLH nasonal;

b.

nvnarsas ngka pulau/kpulauan; an

c.

nvnarsas ngka korgon.

(4)

RPPLH kabupan/koa sbagamana maksu paa aya (1) huruf c susun brasarkan:

a.

RPPLH provns;

b.

nvnarsas ngka pulau/kpulauan; an

c.

nvnarsas ngka korgon.

Pasal 10

(1)

RPPLH sbagamana maksu alam Pasal 9 susun olh Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(2)

Pnyusunan RPPLH sbagamana maksu paa aya (1) mmprhakan:

a.

kragaman karakr an fungs kologs;

b.

sbaran pnuuk;

c.

sbaran pons sumbr aya alam;

.

karfan lokal;

.

aspras masyaraka; an

f.

prubahan klm.

(3)

RPPLH aur ngan:

a.

prauran pmrnah unuk RPPLH nasonal;

b.

prauran arah provns unuk RPPLH provns; an

c.

prauran arah kabupan/koa unuk RPPLH kabupan/koa.

(4)

RPPLH mmua rncana nang:

a.

pmanfaaan an/aau pncaangan sumbr aya alam;

b.

pmlharaan an prlnungan kualas an/aau fungs lngkungan hup;

c.

pngnalan, pmanauan, sra pnayagunaan an plsaran sumbr aya alam; an

.

aapas an mgas rhaap prubahan klm.

(5)

RPPLH mnja asar pnyusunan an mua alam rncana pmbangunan jangka panjang an rncana pmbangunan jangka mnngah.

Pasal 11

Knuan lbh lanju mngna nvnarsas lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 6, pnapan korgon sbagamana maksu alam Pasal 7 an Pasal 8, sra RPPLH sbagamana maksu alam Pasal 9 an Pasal 10 aur alam Prauran Pmrnah.

BAB IV
PEMANFAATAN
Pasal 12

(1)

Pmanfaaan sumbr aya alam lakukan brasarkan RPPLH.

(2)

Dalam hal RPPLH sbagamana maksu paa aya (1) blum rsusun, pmanfaaan sumbr aya alam laksanakan brasarkan aya ukung an aya ampung lngkungan hup ngan mmprhakan:

a.

kbrlanjuan pross an fungs lngkungan hup;

b.

kbrlanjuan proukvas lngkungan hup; an

c.

kslamaan, muu hup, an ksjahra masyaraka.

(3)

Daya ukung an aya ampung lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (2) apkan olh:

a.

Mnr unuk aya ukung an aya ampung lngkungan hup nasonal an pulau/kpulauan;

b.

gubrnur unuk aya ukung an aya ampung lngkungan hup provns an korgon lnas kabupan/koa; aau

c.

bupa/walkoa unuk aya ukung an aya ampung lngkungan hup kabupan/koa an korgon wlayah kabupan/koa.

(4)

Knuan lbh lanju mngna aa cara pnapan aya ukung an aya ampung lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (3) aur alam prauran pmrnah.

BAB V
PENGENDALIAN
Bagan Ksau
Umum
Pasal 13 

(1)

Pngnalan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup laksanakan alam rangka plsaran fungs lngkungan hup.

(2)

Pngnalan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) mlpu:

a.

pncgahan;

b.

pnanggulangan; an

c.

pmulhan.

(3)

Pngnalan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) laksanakan olh Pmrnah, pmrnah arah, an pnanggung jawab usaha an/aau kgaan ssua ngan kwnangan, pran, an anggung jawab masng-masng.

Bagan Kua
Pncgahan
Pasal 14

Insrumn pncgahan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup rr aas:

a.

KLHS;

b.

aa ruang;

c.

baku muu lngkungan hup;

.

krra baku krusakan lngkungan hup;

.

amal;

f.

UKL-UPL;

g.

prznan;

h.

nsrumn konom lngkungan hup;

.

prauran prunang-unangan brbass lngkungan hup;

j.

anggaran brbass lngkungan hup;

k.

analss rsko lngkungan hup;

l.

au lngkungan hup; an

m.

nsrumn lan ssua ngan kbuuhan an/aau prkmbangan lmu pngahuan.

Paragraf 1
Kajan Lngkungan Hup Srags
Pasal 15

(1)

Pmrnah an pmrnah arah wajb mmbua KLHS unuk mmaskan bahwa prnsp pmbangunan brklanjuan lah mnja asar an rngras alam pmbangunan suau wlayah an/aau kbjakan, rncana, an/aau program.

(2)

Pmrnah an pmrnah arah wajb mlaksanakan KLHS sbagamana maksu paa aya (1) k alam pnyusunan aau valuas:

a.

rncana aa ruang wlayah (RTRW) bsra rncana rncnya, rncana pmbangunan jangka panjang (RPJP), an rncana pmbangunan jangka mnngah (RPJM) nasonal, provns, an kabupan/koa; an

b.

kbjakan, rncana, an/aau program yang brpons mnmbulkan ampak an/aau rsko lngkungan hup.

(3)

 KLHS laksanakan ngan mkansm:

a.

pngkajan pngaruh kbjakan, rncana, an/aau program rhaap kons lngkungan hup suau wlayah;

b.

prumusan alrnaf pnympurnaan kbjakan, rncana, an/aau program; an

c.

rkomnas prbakan unuk pngamblan kpuusan kbjakan, rncana, an/aau program yang mngngraskan prnsp pmbangunan brklanjuan.

Pasal 16

KLHS mmua kajan anara lan:

a.

kapasas aya ukung an aya ampung lngkungan hup unuk pmbangunan;

b.

prkraan mngna ampak an rsko lngkungan hup;

c.

knrja layanan/jasa kossm;

.

fsns pmanfaaan sumbr aya alam;

.

ngka krnanan an kapasas aapas rhaap prubahan klm; an

f.

ngka kahanan an pons kankaragaman haya.

Pasal 17

(1)

Hasl KLHS sbagamana maksu alam Pasal 15 aya (3) mnja asar bag kbjakan, rncana, an/aau program pmbangunan alam suau wlayah.

(2)

Apabla hasl KLHS sbagamana maksu paa aya (1) mnyaakan bahwa aya ukung an aya ampung suah rlampau,

a.

kbjakan, rncana, an/aau program pmbangunan rsbu wajb prbak ssua ngan rkomnas KLHS; an

b.

sgala usaha an/aau kgaan yang lah mlampau aya ukung an aya ampung lngkungan hup ak prbolhkan lag.

Pasal 18

(1)

KLHS sbagamana maksu alam Pasal 15 aya (1) laksanakan ngan mlbakan masyaraka an pmangku kpnngan.

(2)

Knuan lbh lanju mngna aa cara pnylnggaraan KLHS aur alam Prauran Pmrnah.

Paragraf 2
Taa Ruang
Pasal 19

(1)

Unuk mnjaga klsaran fungs lngkungan hup an kslamaan masyaraka, sap prncanaan aa ruang wlayah wajb asarkan paa KLHS.

(2)

Prncanaan aa ruang wlayah sbagamana maksu paa aya (1) apkan ngan mmprhakan aya ukung an aya ampung lngkungan hup.

Paragraf 3
Baku Muu Lngkungan Hup
Pasal 20

(1)

Pnnuan rjanya pncmaran lngkungan hup ukur mlalu baku muu lngkungan hup.

(2)

Baku muu lngkungan hup mlpu:

a.

baku muu ar;

b.

baku muu ar lmbah;

c.

baku muu ar lau;

.

baku muu uara ambn;

.

baku muu ms;

f.

baku muu gangguan; an

g.

baku muu lan ssua ngan prkmbangan lmu pngahuan an knolog.

(3)

Sap orang prbolhkan unuk mmbuang lmbah k ma lngkungan hup ngan prsyaraan:

a.

mmnuh baku muu lngkungan hup; an

b.

mnapa zn ar Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(4)

Knuan lbh lanju mngna baku muu lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (2) huruf a, huruf c, huruf , an huruf g aur alam Prauran Pmrnah.

(5)

Knuan lbh lanju mngna baku muu lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (2) huruf b, huruf , an huruf f aur alam prauran mnr.

Paragraf 4
Krra Baku Krusakan Lngkungan Hup
Pasal 21

(1)

Unuk mnnukan rjanya krusakan lngkungan hup, apkan krra baku krusakan lngkungan hup.

(2)

Krra baku krusakan lngkungan hup mlpu krra baku krusakan kossm an krra baku krusakan akba prubahan klm.

(3)

Krra baku krusakan kossm mlpu:

a.

krra baku krusakan anah unuk prouks bomassa;

b.

krra baku krusakan rumbu karang;

c.

krra baku krusakan lngkungan hup yang brkaan ngan kbakaran huan an/aau lahan;

.

krra baku krusakan mangrov;

.

krra baku krusakan paang lamun;

f.

krra baku krusakan gambu;

g.

krra baku krusakan kars; an/aau

h.

krra baku krusakan kossm lannya ssua ngan prkmbangan lmu pngahuan an knolog.

(4)

Krra baku krusakan akba prubahan klm asarkan paa paramar anara lan:

a.

knakan mpraur;

b.

knakan muka ar lau;

c.

baa; an/aau

.

kkrngan.

(5)

Knuan lbh lanju mngna krra baku krusakan lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (3) an aya (4) aur ngan aau brasarkan Prauran Pmrnah.

Paragraf 5
Amal
Pasal 22

(1)

Sap usaha an/aau kgaan yang brampak pnng rhaap lngkungan hup wajb mmlk amal.

(2)

Dampak pnng nukan brasarkan krra:

a.

bsarnya jumlah pnuuk yang akan rkna ampak rncana usaha an/aau kgaan;

b.

luas wlayah pnybaran ampak;

c.

nnsas an lamanya ampak brlangsung;

.

banyaknya komponn lngkungan hup lan yang akan rkna ampak;

.

sfa kumulaf ampak;

f.

brbalk aau ak brbalknya ampak; an/aau

g.

krra lan ssua ngan prkmbangan lmu pngahuan an knolog.

Pasal 23

(1)

Krra usaha ana au kgaan yang brampak pnng yang wajb lngkap ngan amal rr aas:

a.

pngubahan bnuk lahan an bnang alam;

b.

ksploas sumbr aya alam, bak yang rbarukan maupun yang ak rbarukan;

c.

pross an kgaan yang scara ponsal apa mnmbulkan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup sra pmborosan an kmrosoan sumbr aya alam alam pmanfaaannya;

.

pross an kgaan yang haslnya apa mmpngaruh lngkungan alam, lngkungan buaan, sra lngkungan sosal an buaya;

.

pross an kgaan yang haslnya akan mmpngaruh plsaran kawasan konsrvas sumbr aya alam an/aau prlnungan cagar buaya;

f.

nrouks jns umbuh-umbuhan, hwan, an jasa rnk;

g.

pmbuaan an pnggunaan bahan haya an nonhaya;

h.

kgaan yang mmpunya rsko ngg an/aau mmpngaruh prahanan ngara; an/aau

.

pnrapan knolog yang prkrakan mmpunya pons bsar unuk mmpngaruh lngkungan hup.

(2)

Knuan lbh lanju mngna jns usaha an/aau kgaan yang wajb lngkap ngan amal sbagamana maksu paa aya (1) aur ngan prauran Mnr.

Pasal 24

Dokumn amal sbagamana maksu alam Pasal 22 mrupakan asar pnapan kpuusan klayakan lngkungan hup.

Pasal 25

Dokumn amal mmua:

a.

pngkajan mngna ampak rncana usaha an/aau kgaan;

b.

valuas kgaan skar lokas rncana usaha an/aau kgaan;

c.

saran masukan sra anggapan masyaraka rhaap rncana usaha an/aau kgaan;

.

prakraan rhaap bsaran ampak sra sfa pnng ampak yang rja jka rncana usaha an/aau kgaan rsbu laksanakan;

.

valuas scara holsk rhaap ampak yang rja unuk mnnukan klayakan aau kaklayakan lngkungan hup; an

f.

rncana pnglolaan an pmanauan lngkungan hup.

Pasal 26

(1)

Dokumn amal sbagamana maksu alam Pasal 22 susun olh pmrakarsa ngan mlbakan masyaraka.

(2)

Plbaan masyaraka harus lakukan brasarkan prnsp pmbran nformas yang ransparan an lngkap sra brahukan sblum kgaan laksanakan.

(3)

Masyaraka sbagamana maksu paa aya (1) mlpu:

a.

yang rkna ampak;

b.

pmrha lngkungan hup; an/aau

c.

yang rpngaruh aas sgala bnuk kpuusan alam pross amal.

(4)

Masyaraka sbagamana maksu paa aya (1) apa mngajukan kbraan rhaap okumn amal.

Pasal 27

Dalam mnyusun okumn amal, pmrakarsa sbagamana maksu alam Pasal 26 aya (1) apa mmna banuan kpaa phak lan.

Pasal 28

(1)

Pnyusun amal sbagamana maksu alam Pasal 26 aya (1) an Pasal 27 wajb mmlk srfka kompns pnyusun amal.

(2)

Krra unuk mmpro!h srfka kompns pnyusun amal sbagamana maksu paa aya (1) mlpu:

a.

pnguasaan moolog pnyusunan amal;

b.

kmampuan mlakukan plngkupan, prakraan, an valuas ampak sra pngamblan kpuusan; an

c.

kmampuan mnyusun rncana pnglolaan an pmanauan lngkungan hup.

(3)

Srfka kompns pnyusun amal sbagamana maksu paa aya (1) rbkan olh lmbaga srfkas kompns pnyusun amal yang apkan olh Mnr ssua ngan knuan prauran prunang-unangan.

(4)

Knuan lbh lanju mngna srfkas an krra kompns pnyusun amal aur ngan prauran Mnr.

Pasal 29

(1)

Dokumn amal nla olh Koms Pnla Amal yang bnuk olh Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(2)

Koms Pnla Amal wajb mmlk lsns ar Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(3)

Prsyaraan an aacara lsns sbagamana maksu paa aya (2) aur ngan Prauran Mnr.

Pasal 30

(1)

Kanggoaan Koms Pnla Amal sbagamana maksu alam Pasal 29 rr aas wakl ar unsur:

a.

nsans lngkungan hup;

b.

nsans kns rka;

c.

pakar bang pngahuan yang rka ngan jns usaha an/aau kgaan yang sang kaj;

.

pakar bang pngahuan yang rka ngan ampak yang mbul ar suau usaha an/aau kgaan yang sang kaj;

.

wakl ar masyaraka yang brpons rkna ampak; an

f.

organsas lngkungan hup.

(2)

Dalam mlaksanakan ugasnya, Koms Pnla Amal banu olh m kns yang rr aas pakar npnn yang mlakukan kajan kns an skrara yang bnuk unuk u.

(3)

Pakar npnn an skrara sbagamana maksu paa aya (3) apkan olh Mnr gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

Pasal 31

Brasarkan hasl pnlaan Koms Pnla Amal, Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa mnapkan kpuusan klayakan aau kaklayakan lngkungan hup ssua ngan kwnangannya.

Pasal 32

(1)

Pmrnah an pmrnah arah mmbanu pnyusunan amal bag usaha an/aau kgaan golongan konom lmah yang brampak pnng rhaap lngkungan hup.

(2)

Banuan pnyusunan amal sbagamana maksu paa aya (1) brupa faslas, baya, an/aau pnyusunan amal.

(3)

Krra mngna usaha an/aau kgaan golongan konom lmah aur ngan prauran prunang-unangan.

Pasal 33

Knuan lbh lanju mngna amal sbagamana maksu alam Pasal 22 sampa ngan Pasal 32 aur alam Prauran Pmrnah.

Paragraf 6
UKL-UPL
Pasal 34

(1)

Sap usaha an/aau kgaan yang ak rmasuk alam krra wajb amal sbagamana maksu alam Pasal 23 aya (1) wajb mmlk UKL-UPL.

(2)

Gubrnur aau bupa/walkoa mnapkan jns usaha an/aau kgaan yang wajb lngkap ngan UKL-UPL.

Pasal 35

(1)

Usaha an/aau kgaan yang ak wajb lngkap UKL-UPL sbagamana maksu alam Pasal 34 aya (2) wajb mmbua sura prnyaaan ksanggupan pnglolaan an pmanauan lngkungan hup.

(2)

Pnapan jns usaha an/aau kgaan sbagamana maksu paa aya (1) lakukan brasarkan krra:

a.

ak rmasuk alam kagor brampak pnng sbagamana maksu alam Pasal 23 aya (1); an

b.

kgaan usaha mkro an kcl.

(3)

Knuan lbh lanju mngna UKL-UPL an sura prnyaaan ksanggupan pnglolaan an pmanauan lngkungan hup aur ngan prauran Mnr.

Paragraf 7
Prznan
Pasal 36

(1)

Sap usaha an/aau kgaan yang wajb mmlk amal aau UKL-UPL wajb mmlk zn lngkungan.

(2)

Izn lngkungan sbagamana maksu paa aya (1) rbkan brasarkan kpuusan klayakan lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 31 aau rkomnas UKL-UPL.

(3)

Izn lngkungan sbagamana maksu paa aya (1) wajb mncanumkan prsyaraan yang mua alam kpuusan klayakan lngkungan hup aau rkomnas UKL-UPL.

(4)

Izn lngkungan rbkan olh Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

Pasal 37

(1)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya wajb mnolak prmohonan zn lngkungan apabla prmohonan zn ak lngkap ngan amal aau UKL-UPL.

(2)

Izn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 36 aya (4) apa baalkan apabla:

a.

prsyaraan yang ajukan alam prmohon zn mnganung caca hukum, kklruan, pnyalahgunaan, sra kakbnaran an/aau pmalsuan aa, okumn, an/aau nformas;

b.

pnrbannya anpa mmnuh syara sbagamana rcanum alam kpuusan koms nang klayakan lngkungan hup aau rkomnas UKL-UPL; aau

c.

kwajban yang apkan alam okumn amal aau UKL-UPL ak laksanakan olh pnanggung jawab usaha an/aau kgaan.

Pasal 38

Slan knuan sbagamana maksu alam Pasal 37 aya (2), zn lngkungan apa baalkan mlalu kpuusan pngalan aa usaha ngara.

Pasal 39

(1)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya wajb mngumumkan sap prmohonan an kpuusan zn lngkungan.

(2)

Pngumuman sbagamana maksu paa aya (1) lakukan ngan cara yang muah kahu olh masyaraka.

Pasal 40

(1)

Izn lngkungan mrupakan prsyaraan unuk mmprolh zn usaha an/aau kgaan.

(2)

Dalam hal zn lngkungan cabu, zn usaha an/aau kgaan baalkan.

(3)

Dalam hal usaha an/aau kgaan mngalam prubahan, pnanggung jawab usaha an/aau kgaan wajb mmprbaru zn lngkungan.

Pasal 41

Knuan lbh lanju mngna zn sbagamana maksu alam Pasal 36 sampa ngan Pasal 40 aur alam Prauran Pmrnah.

Paragraf 8
Insrumn Ekonom Lngkungan Hup
Pasal 42

(1)

Dalam rangka mlsarkan fungs lngkungan hup, Pmrnah an pmrnah arah wajb mngmbangkan an mnrapkan nsrumn konom lngkungan hup.

(2)

Insrumn konom lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) mlpu:

a.

prncanaan pmbangunan an kgaan konom;

b.

pnanaan lngkungan hup; an

c.

nsnf an/aau snsnf.

Pasal 43

(1)

Insrumn prncanaan pmbangunan an kgaan konom sbagamana maksu alam Pasal 42 aya (2) huruf a mlpu:

a.

nraca sumbr aya alam an lngkungan hup;

b.

pnyusunan prouk omsk bruo an prouk omsk rgonal bruo yang mncakup pnyusuan sumbr aya alam an krusakan lngkungan hup;

c.

mkansm kompnsas/mbal jasa lngkungan hup anararah; an

.

nrnalsas baya lngkungan hup.

(2)

Insrumn pnanaan lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 42 aya (2) huruf b mlpu:

a.

ana jamnan pmulhan lngkungan hup;

b.

ana pnanggulangan pncmaran an/aau krusakan an pmulhan lngkungan hup; an

c.

ana amanah/banuan unuk konsrvas.

(3)

Insnf an/aau snsnf sbagamana maksu alam Pasal 42 aya (2) huruf c anara lan rapkan alam bnuk:

a.

pngaaan barang an jasa yang lngkungan hup;

b.

pnrapan pajak, rrbus, an subs lngkungan hup;

c.

pngmbangan ssm lmbaga kuangan an pasar moal yang ramah lngkungan hup;

.

pngmbangan ssm pragangan zn pmbuangan lmbah an/aau ms;

.

pngmbangan ssm pmbayaran jasa lngkungan hup;

f.

pngmbangan asurans lngkungan hup;

g.

pngmbangan ssm labl ramah lngkungan hup; an

h.

ssm pnghargaan knrja bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

(4)

Knuan lbh lanju mngna nsrumn konom lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 42 an Pasal 43 aya (1) sampa ngan aya (3) aur alam Prauran Pmrnah.

Paragraf 9
Prauran Prunang-unangan Brbass Lngkungan Hup
Pasal 44

Sap pnyusunan prauran prunang-unangan paa ngka nasonal an arah wajb mmprhakan prlnungan fungs lngkungan hup an prnsp prlnungan an pnglolaan lngkungan hup ssua ngan knuan yang aur alam Unang-Unang n.

Paragraf 10
Anggaran Brbass Lngkungan Hup
Pasal 45

(1)

Pmrnah an Dwan Prwaklan Rakya Rpublk Inonsa sra pmrnah arah an Dwan Prwaklan Rakya Darah wajb mngalokaskan anggaran yang mmaa unuk mmbaya:

a.

kgaan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup; an

b.

program pmbangunan yang brwawasan lngkungan hup.

(2)

Pmrnah wajb mngalokaskan anggaran ana alokas khusus lngkungan hup yang mmaa unuk brkan kpaa arah yang mmlk knrja prlnungan an pnglolaan lngkungan hup yang bak.

Pasal 46

Slan knuan sbagamana maksu alam Pasal 45, alam rangka pmulhan kons lngkungan hup yang kualasnya lah mngalam pncmaran an/aau krusakan paa saa unang-unang n apkan, Pmrnah an pmrnah arah wajb mngalokaskan anggaran unuk pmulhan lngkungan hup.

Paragraf 11
Analss Rsko Lngkungan Hup
Pasal 47

(1)

Sap usaha an/aau kgaan yang brpons mnmbulkan ampak pnng rhaap lngkungan hup, ancaman rhaap kossm an khupan, an/aau kshaan an kslamaan manusa wajb mlakukan analss rsko lngkungan hup.

(2)

Analss rsko lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) mlpu:

a.

pngkajan rsko;

b.

pnglolaan rsko; an/aau

c.

komunkas rsko.

(3)

Knuan lbh lanju mngna analss rsko lngkungan hup aur alam Prauran Pmrnah.

Paragraf 12
Au Lngkungan Hup
Pasal 48

Pmrnah mnorong pnanggung jawab usaha an/aau kgaan unuk mlakukan au lngkungan hup alam rangka mnngkakan knrja lngkungan hup.

Pasal 49

(1)

Mnr mwajbkan au lngkungan hup kpaa:

a.

usaha an/aau kgaan rnu yang brsko ngg rhaap lngkungan hup; an/aau

b.

pnanggung jawab usaha an/aau kgaan yang mnunjukkan kakaaan rhaap prauran prunang-unangan.

(2)

Pnanggung jawab usaha an/aau kgaan wajb mlaksanakan au lngkungan hup.

(3)

Plaksanaan au lngkungan hup rhaap kgaan rnu yang brsko ngg lakukan scara brkala.

Pasal 50

(1)

Apabla pnanggung jawab usaha an/aau kgaan ak mlaksanakan kwajban sbagamana maksu alam Pasal 49 aya (1), Mnr apa mlaksanakan aau mnugas phak kga yang npnn unuk mlaksanakan au lngkungan hup aas bban baya pnanggung jawab usaha anlaau kgaan yang brsangkuan.

(2)

Mnr mngumumkan hasl au lngkungan hup.

Pasal 51

(1)

Au lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 48 an Pasal 49 laksanakan olh auor lngkungan hup.

(2)

Auor lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) wajb mmlk srfka kompns auor lngkungan hup.

(3)

Krra unuk mmprolh srfka kompns auor lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (2) mlpu kmampuan:

a.

mmaham prnsp, moolog, an aa laksana au lngkungan hup;

b.

mlakukan au lngkungan hup yang mlpu ahapan prncanaan, plaksanaan, pngamblan ksmpulan, an plaporan; an

c.

mrumuskan rkomnas langkah prbakan sbaga nak lanju au lngkungan hup.

(4)

Srfka kompns auor lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (2) rbkan olh lmbaga srfkas kompns auor lngkungan hup ssua ngan knuan prauran prunang-unangan.

Pasal 52

Knuan lbh lanju mngna au lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 48 sampa ngan Pasal 51 aur ngan Prauran Mnr.

Bagan Kga
Pnanggulangan
Pasal 53

(1)

Sap orang yang mlakukan pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup wajb mlakukan pnanggulangan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup.

(2)

Pnanggulangan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) lakukan ngan:

a.

pmbran nformas prngaan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup kpaa masyaraka;

b.

pngsolasan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup;

c.

pnghnan sumbr pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup; an/aau

.

cara lan yang ssua ngan prkmbangan lmu pngahuan an knolog.

(3)

Knuan lbh lanju mngna aa cara pnanggulangan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) aur alam Prauran Pmrnah.

Bagan Kmpa
Pmulhan
Pasal 54

(1)

Sap orang yang mlakukan pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup wajb mlakukan pmulhan fungs lngkungan hup.

(2)

Pmulhan fungs lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) lakukan ngan ahapan:

a.

pnghnan sumbr pncmaran an pmbrshan unsur pncmar;

b.

rmas;

c.

rhablas;

.

rsoras; an/aau

.

cara lan yang ssua ngan prkmbangan lmu pngahuan an knolog.

(3)

Knuan lbh lanju mngna aa cara pmulhan fungs lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (2) aur alam Prauran Pmrnah.

Pasal 55

(1)

Pmgang zn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 36 aya (1) wajb mnyakan ana pnjamnan unuk pmulhan fungs lngkungan hup.

(2)

Dana pnjamnan smpan bank pmrnah yang unjuk olh Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(3)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya apa mnapkan phak kga unuk mlakukan pmulhan fungs lngkungan hup ngan mnggunakan ana pnjamnan.

(4)

Knuan lbh lanju mngna ana pnjamnan sbagamana maksu paa aya (1) sampa ngan aya (3) aur alam Prauran Pmrnah.

Pasal 56

Knuan lbh lanju mngna pngnalan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 13 sampa ngan Pasal 55 aur alam Prauran Pmrnah.

BAB VI
PEMELIHARAAN
Pasal 57

(1)

Pmlharaan lngkungan hup lakukan mlalu upaya:

a.

konsrvas sumbr aya alam;

b.

pncaangan sumbr aya alam; an/aau

c.

plsaran fungs amosfr.

(2)

Konsrvas sumbr aya alam sbagamana maksu paa aya (1) huruf a mlpu kgaan:

a.

prlnungan sumbr aya alam;

b.

pngawan sumbr aya alam; an

c.

pmanfaaan scara lsar sumbr aya alam.

(3)

Pncaangan sumbr aya alam sbagamana maksu paa aya (1) huruf b mrupakan sumbr aya alam yang ak apa klola alam jangka waku rnu.

(4)

Plsaran fungs amosfr sbagamana maksu paa aya (1) huruf c mlpu:

a.

upaya mgas an aapas prubahan klm;

b.

upaya prlnungan lapsan ozon; an

c.

upaya prlnungan rhaap hujan asam.

(5)

Knuan lbh lanju mngna konsrvas an pncaangan sumbr aya alam sra plsaran fungs amosfr sbagamana maksu paa aya (1) aur ngan Prauran Pmrnah.

BAB VII
PENGELOLAAN BAHAN BERBAHAYA DAN BERACUN
SERTA LIMBAH BAHAN BERBAHAYA DAN BERACUN

Bagan Ksau
Pnglolaan Bahan Brbahaya an Bracun
Pasal 58

(1)

Sap orang yang mmasukkan k alam wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa, mnghaslkan, mngangku, mngarkan, mnympan, mmanfaakan, mmbuang, mngolah, an/aau mnmbun B3 wajb mlakukan pnglolaan B3.

(2)

Knuan lbh lanju mngna pnglolaan B3 sbagamana maksu paa aya (1) aur alam Prauran Pmrnah.

Bagan Kua
Pnglolaan Lmbah Bahan Brbahaya an Bracun
Pasal 59

(1)

Sap orang yang mnghaslkan lmbah B3 wajb mlakukan pnglolaan lmbah B3 yang haslkannya.

(2)

Dalam hal B3 sbagamana maksu alam Pasal 58 aya (1) lah kaluwarsa, pnglolaannya mngku knuan pnglolaan lmbah B3.

(3)

Dalam hal sap orang ak mampu mlakukan snr pnglolaan lmbah B3, pnglolaannya srahkan kpaa phak lan.

(4)

Pnglolaan lmbah B3 wajb mnapa zn ar Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(5)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa wajb mncanumkan prsyaraan lngkungan hup yang harus pnuh an kwajban yang harus pauh pnglola lmbah B3 alam zn.

(6)

Kpuusan pmbran zn wajb umumkan.

(7)

Knuan lbh lanju mngna pnglolaan lmbah B3 aur alam Prauran Pmrnah.

Bagan Kga
Dumpng
Pasal 60

Sap orang larang mlakukan umpng lmbah an/aau bahan k ma lngkungan hup anpa zn.

Pasal 61

(1)

Dumpng sbagamana maksu alam Pasal 60 hanya apa lakukan ngan zn ar Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya.

(2)

Dumpng sbagamana maksu paa aya (1) hanya apa lakukan lokas yang lah nukan.

(3)

Knuan lbh lanju mngna aa cara an prsyaraan umpng lmbah aau bahan aur alam Prauran Pmrnah.

BAB VIII
SISTEM INFORMASI
Pasal 62

(1)

Pmrnah an pmrnah arah mngmbangkan ssm nformas lngkungan hup unuk mnukung plaksanaan an pngmbangan kbjakan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

(2)

Ssm nformas lngkungan hup lakukan scara rpau an rkoornas an wajb publkaskan kpaa masyaraka.

(3)

Ssm nformas lngkungan hup palng sk mmua nformas mngna saus lngkungan hup, pa rawan lngkungan hup, an nformas lngkungan hup lan.

(4)

Knuan lbh lanju mngna ssm nformas lngkungan hup aur ngan Prauran Mnr.

BAB IX
TUGAS DAN WEWENANG PEMERINTAH
DAN PEMERINTAH DAERAH
Pasal 63

(1)

Dalam prlnungan an pnglolaan lngkungan hup, Pmrnah brugas an brwnang:

a.

mnapkan kbjakan nasonal;

b.

mnapkan norma, sanar, prosur, an krra;

c.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna RPPLH nasonal;

.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna KLHS;

.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna amal an UKL-UPL;

f.

mnylnggarakan nvnarsas sumbr aya alam nasonal an ms gas rumah kaca;

g.

mngmbangkan sanar krja sama;

h.

mngoornaskan an mlaksanakan pngnalan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup;

.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna sumbr aya alam haya an nonhaya, kankaragaman haya, sumbr aya gnk, an kamanan haya prouk rkayasa gnk;

j.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna pngnalan ampak prubahan klm an prlnungan lapsan ozon;

k.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna B3, lmbah, sra lmbah B3;

l.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna prlnungan lngkungan lau;

m.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup lnas baas ngara;

n.

mlakukan pmbnaan an pngawasan rhaap plaksanaan kbjakan nasonal, prauran arah, an prauran kpala arah;

o.

mlakukan pmbnaan an pngawasan kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan rhaap knuan prznan lngkungan an prauran prunang-unangan;

p.

mngmbangkan an mnrapkan nsrumn lngkungan hup;

q.

mngoornaskan an mmfaslas krja sama an pnylsaan prslshan anararah sra pnylsaan sngka;

r.

mngmbangkan an mlaksanakan kbjakan pnglolaan pngauan masyaraka;

s.

mnapkan sanar playanan mnmal;

.

mnapkan kbjakan mngna aa cara pngakuan kbraaan masyaraka hukum aa, karfan lokal, an hak masyaraka hukum aa yang rka ngan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

u.

mnglola nformas lngkungan hup nasonal;

v.

mngoornaskan, mngmbangkan, an mnyosalsaskan pmanfaaan knolog ramah lngkungan hup;

w.

mmbrkan pnkan, plahan, pmbnaan, an pnghargaan;

x.

mngmbangkan sarana an sanar laboraorum lngkungan hup;

y.

mnrbkan zn lngkungan;

z.

mnapkan wlayah korgon; an

aa.

mlakukan pngakan hukum lngkungan hup.

(2)

Dalam prlnungan an pnglolaan lngkungan hup, pmrnah provns brugas an brwnang:

a.

mnapkan kbjakan ngka provns;

b.

mnapkan an mlaksanakan KLHS ngka provns;

c.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna RPPLH provns;

.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna amal an UKL-UPL;

.

mnylnggarakan nvnarsas sumbr aya alam an ms gas rumah kaca paa ngka provns;

f.

mngmbangkan an mlaksanakan krja sama an kmraan;

g.

mngoornaskan an mlaksanakan krja pngnalan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup lnas kabupan/koa;

h.

mlakukan pmbnaan an pngawasan rhaap plaksanaan kbjakan, prauran arah, an prauran kpala arah kabupan/koa;

.

mlakukan pmbnaan an pngawasan kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan rhaap knuan prznan lngkungan an prauran prunang-unangan bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

j.

mngmbangkan an mnrapkan nsrumn lngkungan hup;

k.

mngoornaskan an mmfaslas krja sama an pnylsaan prslshan anarkabupan/anarkoa sra pnylsaan sngka;

l.

mlakukan pmbnaan, banuan kns, an pngawasan kpaa kabupan/koa bang program an kgaan;

m.

mlaksanakan sanar playanan mnmal;

n.

mnapkan kbjakan mngna aa cara pngakuan kbraaan masyaraka hukum aa, karfan lokal, an hak masyaraka hukum aa yang rka ngan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup paa ngka provns;

o.

mnglola nformas lngkungan hup ngka provns;

p.

mngmbangkan an mnyosalsaskan pmanfaaan knolog ramah lngkungan hup;

q.

mmbrkan pnkan, plahan, pmbnaan, an pnghargaan;

r.

mnrbkan zn lngkungan paa ngka provns; an

s.

mlakukan pngakan hukum lngkungan hup paa ngka provns.

(3)

Dalam prlnungan an pnglolaan lngkungan hup, pmrnah kabupan/koa brugas an brwnang:

a.

mnapkan kbjakan ngka kabupan/koa;

b.

mnapkan an mlaksanakan KLHS ngka kabupan/koa;

c.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna RPPLH kabupan/koa;

.

mnapkan an mlaksanakan kbjakan mngna amal an UKL-UPL;

.

mnylnggarakan nvnarsas sumbr aya alam an ms gas rumah kaca paa ngka kabupan/koa;

f.

mngmbangkan an mlaksanakan krja sama an kmraan;

g.

mngmbangkan an mnrapkan nsrumn lngkungan hup;

h.

mmfaslas pnylsaan sngka;

.

mlakukan pmbnaan an pngawasan kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan rhaap knuan prznan lngkungan an prauran prunang-unangan;

j.

mlaksanakan sanar playanan mnmal;

k.

mlaksanakan kbjakan mngna aa cara pngakuan kbraaan masyaraka hukum aa, karfan lokal, an hak masyaraka hukum aa yang rka ngan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup paa ngka kabupan/koa;

l.

mnglola nformas lngkungan hup ngka kabupan/koa;

m.

mngmbangkan an mlaksanakan kbjakan ssm nformas lngkungan hup ngka kabupan/koa;

n.

mmbrkan pnkan, plahan, pmbnaan, an pnghargaan;

o.

mnrbkan zn lngkungan paa ngka kabupan/koa; an

p.

mlakukan pngakan hukum lngkungan hup paa ngka kabupan/koa.

Pasal 64

Tugas an wwnang Pmrnah sbagamana maksu alam pasal 63 aya (1) laksanakan an/aau koornaskan olh Mnr.

BAB X
HAK, KEWAJIBAN, DAN LARANGAN
Bagan Ksau
Hak
Pasal 65

(1)

Sap orang brhak aas lngkungan hup yang bak an sha sbaga bagan ar hak asas manusa.

(2)

Sap orang brhak mnapakan pnkan lngkungan hup, akss nformas, akss parspas, an akss kalan alam mmnuh hak aas lngkungan hup yang bak an sha.

(3)

Sap orang brhak mngajukan usul an/aau kbraan rhaap rncana usaha an/aau kgaan yang prkrakan apa mnmbulkan ampak rhaap lngkungan hup.

(4)

Sap orang brhak unuk brpran alam prlnungan an pnglolaan lngkungan hup ssua ngan prauran prunang-unangan.

(5)

Sap orang brhak mlakukan pngauan akba ugaan pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup.

(6)

Knuan lbh lanju mngna aa cara pngauan sbagamana maksu paa aya (5) aur ngan Prauran Mnr.

Pasal 66

Sap orang yang mmprjuangkan hak aas lngkungan hup yang bak an sha ak apa unu scara pana maupun guga scara praa.

Bagan Kua
Kwajban
Pasal 67

Sap orang brkwajban mmlhara klsaran fungs lngkungan hup sra mngnalkan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup.

Pasal 68

Sap orang yang mlakukan usaha brkwajban:

a.

mmbrkan nformas yang rka ngan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup scara bnar, akura, rbuka, an pa waku;

b.

mnjaga kbrlanjuan fungs lngkungan hup; an

c.

mnaa knuan nang baku muu lngkungan hup an/aau krra baku krusakan lngkungan hup.

Bagan Kga
Larangan
Pasal 69

(1)

Sap orang larang:

a.

mlakukan prbuaan yang mngakbakan pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup;

b.

mmasukkan B3 yang larang mnuru prauran prunang-unangan k alam wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa;

c.

mmasukkan lmbah yang brasal ar luar wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa k ma lngkungan hup Ngara Ksauan Rpublk Inonsa;

.

mmasukkan lmbah B3 k alam wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa;

.

mmbuang lmbah k ma lngkungan hup;

f.

mmbuang B3 an lmbah B3 k ma lngkungan hup;

g.

mlpaskan prouk rkayasa gnk k ma lngkungan hup yang brnangan ngan prauran prunang-unangan aau zn lngkungan;

h.

mlakukan pmbukaan lahan ngan cara mmbakar;

.

mnyusun amal anpa mmlk srfka kompns pnyusun amal; an/aau

j.

mmbrkan nformas palsu, mnysakan, mnghlangkan nformas, mrusak nformas, aau mmbrkan krangan yang ak bnar.

(2)

Knuan sbagamana maksu paa aya (1) huruf h mmprhakan ngan sungguh-sungguh karfan lokal arah masng-masng.

BAB XI
PERAN MASYARAKAT
Pasal 70

(1)

Masyaraka mmlk hak an ksmpaan yang sama an sluas-luasnya unuk brpran akf alam prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

(2)

Pran masyaraka apa brupa:

a.

pngawasan sosal;

b.

pmbran saran, pnapa, usul, kbraan, pngauan; an/aau

c.

pnyampaan nformas an/aau laporan.

(3)

Pran masyaraka lakukan unuk:

a.

mnngkakan kpulan alam prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

b.

mnngkakan kmanran, kbrayaan masyaraka, an kmraan;

c.

mnumbuhkmbangkan kmampuan an kploporan masyaraka;

.

mnumbuhkmbangkan kanggapsgraan masyaraka unuk mlakukan pngawasan sosal; an

.

mngmbangkan an mnjaga buaya an karfan lokal alam rangka plsaran fungs lngkungan hup.

BAB XII
PENGAWASAN DAN SANKSI ADMINISTRATIF
Bagan Ksau
Pngawasan
Pasal 71

(1)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya wajb mlakukan pngawasan rhaap kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan aas knuan yang apkan alam prauran prunang-unangan bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

(2)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa apa mnlgaskan kwnangannya alam mlakukan pngawasan kpaa pjaba/nsans kns yang branggung jawab bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

(3)

Dalam mlaksanakan pngawasan, Mnr, gubrnur aau bupa/walkoa mnapkan pjaba pngawas lngkungan hup yang mrupakan pjaba fungsonal.

Pasal 72

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya wajb mlakukan pngawasan kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan rhaap zn lngkungan.

Pasal 73

Mnr apa mlakukan pngawasan rhaap kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan yang zn lngkungannya rbkan olh pmrnah arah jka Pmrnah mnganggap rja planggaran yang srus bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

Pasal 74

(1)

Pjaba pngawas lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 71 aya (3) brwnang:

a.

mlakukan pmanauan;

b.

mmna krangan;

c.

mmbua salnan ar okumn an/aau mmbua caaan yang prlukan;

.

mmasuk mpa rnu;

.

mmor;

f.

mmbua rkaman auo vsual;

g.

mngambl sampl;

h.

mmrksa pralaan;

.

mmrksa nsalas an/aau ala ransporas; an/aau

j.

mnghnkan planggaran rnu.

(2)

Dalam mlaksanakan ugasnya, pjaba pngawas lngkungan hup apa mlakukan koornas ngan pjaba pnyk pgawa ngr spl.

(3)

Pnanggung jawab usaha an/aau kgaan larang mnghalang plaksanaan ugas pjaba pngawas lngkungan hup.

Pasal 75

Knuan lbh lanju mngna aa cara pngangkaan pjaba pngawas lngkungan hup an aa cara plaksanaan pngawasan sbagamana maksu alam Pasal 71 aya (3), Pasal 73, an Pasal 74 aur alam Prauran Pmrnah.

Bagan Kua
Sanks Amnsraf
Pasal 76

(1)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa mnrapkan sanks amnsraf kpaa pnanggung jawab usaha an/aau kgaan jka alam pngawasan mukan planggaran rhaap zn lngkungan.

(2)

Sanks amnsraf rr aas:

a.

guran ruls;

b.

paksaan pmrnah;

c.

pmbkuan zn lngkungan; aau

.

pncabuan zn lngkungan.

Pasal 77

Mnr apa mnrapkan sanks amnsraf rhaap pnanggung jawab usaha an/aau kgaan jka Pmrnah mnganggap pmrnah arah scara sngaja ak mnrapkan sanks amnsraf rhaap planggaran yang srus bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup.

Pasal 78

Sanks amnsraf sbagamana maksu alam Pasal 76 ak mmbbaskan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan ar anggung jawab pmulhan an pana.

Pasal 79

Pngnaan sanks amnsraf brupa pmbkuan aau pncabuan zn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 76 aya (2) huruf c an huruf lakukan apabla pnanggung jawab usaha an/aau kgaan ak mlaksanakan paksaan pmrnah.

Pasal 80

(1)

Paksaan pmrnah sbagamana maksu alam Pasal 76 aya (2) huruf b brupa:

a.

pnghnan smnara kgaan prouks;

b.

pmnahan sarana prouks;

c.

pnuupan saluran pmbuangan ar aau ms;

.

pmbongkaran;

.

pnyaan rhaap barang aau ala yang brpons mnmbulkan planggaran;

f.

pnghnan smnara sluruh kgaan; aau

g.

nakan lan yang brujuan unuk mnghnkan planggaran an nakan mmulhkan fungs lngkungan hup.

(2)

Pngnaan paksaan pmrnah apa jauhkan anpa ahulu guran apabla planggaran yang lakukan mnmbulkan:

a.

ancaman yang sanga srus bag manusa an lngkungan hup;

b.

ampak yang lbh bsar an lbh luas jka ak sgra hnkan pncmaran an/aau prusakannya; an/aau

c.

krugan yang lbh bsar bag lngkungan hup jka ak sgra hnkan pncmaran an/aau prusakannya.

Pasal 81

Sap pnanggung jawab usaha an/aau kgaan yang ak mlaksanakan paksaan pmrnah apa kna na aas sap krlambaan plaksanaan sanks paksaan pmrnah.

Pasal 82

(1)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa brwnang unuk mmaksa pnanggung jawab usaha an/aau kgaan unuk mlakukan pmulhan lngkungan hup akba pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup yang lakukannya.

(2)

Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa brwnang aau apa mnunjuk phak kga unuk mlakukan pmulhan lngkungan hup akba pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup yang lakukannya aas bban baya pnanggung jawab usaha an/aau kgaan.

Pasal 83

Knuan lbh lanju mngna sanks amnsraf aur alam Prauran Pmrnah.

BAB XIII
PENYELESAIAN SENGKETA LINGKUNGAN
Bagan Ksau
Umum
Pasal 84

(1)

Pnylsaan sngka lngkungan hup apa mpuh mlalu pngalan aau luar pngalan.

(2)

Plhan pnylsaan sngka lngkungan hup lakukan scara suka rla olh para phak yang brsngka.

(3)

Gugaan mlalu pngalan hanya apa mpa apabla upaya pnylsaan sngka luar pngalan yang plh nyaakan ak brhasl olh salah sau aau para phak yang brsngka.

Bagan Kua
Pnylsaan Sngka Lngkungan Hup Luar Pngalan
Pasal 85

(1)

Pnylsaan sngka lngkungan hup luar pngalan lakukan unuk mncapa kspakaan mngna:

a.

bnuk an bsarnya gan rug;

b.

nakan pmulhan akba pncmaran an/aau prusakan;

c.

nakan rnu unuk mnjamn ak akan rulangnya pncmaran an/aau prusakan an/aau

.

nakan unuk mncgah mbulnya ampak ngaf rhaap lngkungan hup.

(2)

Pnylsaan sngka luar pngalan ak brlaku rhaap nak pana lngkungan hup sbagamana aur alam Unang-Unang n.

(3)

Dalam pnylsaan sngka lngkungan hup luar pngalan apa gunakan jasa maor an/aau arbr unuk mmbanu mnylsakan sngka lngkungan hup.

Pasal 86

(1)

Masyaraka apa mmbnuk lmbaga pnya jasa pnylsaan sngka lngkungan hup yang brsfa bbas an ak brphak.

(2)

Pmrnah an pmrnah arah apa mmfaslas pmbnukan lmbaga pnya jasa pnylsaan sngka lngkungan hup yang brsfa bbas an ak brphak.

(3)

Knuan lbh lanju mngna lmbaga pnya jasa pnylsaan sngka lngkungan hup aur ngan Prauran Pmrnah.

Bagan Kga
Pnylsaan Sngka Lngkungan Hup Mlalu Pngalan

Paragraf 1
Gan Krugan an Pmulhan Lngkungan
Pasal 87

(1)

Sap pnanggungjawab usaha an/aau kgaan yang mlakukan prbuaan mlanggar hukum brupa pncmaran an/aau prusakan lngkungan hup yang mnmbulkan krugan paa orang lan aau lngkungan hup wajb mmbayar gan rug an/aau mlakukan nakan rnu.

(2)

Sap orang yang mlakukan pmnahanganan, pngubahan sfa an bnuk usaha, an/aau kgaan ar suau baan usaha yang mlanggar hukum ak mlpaskan anggung jawab hukum an/aau kwajban baan usaha rsbu.

(3)

Pngalan apa mnapkan pmbayaran uang paksa rhaap sap har krlambaan aas plaksanaan puusan pngalan.

(4)

Bsarnya uang paksa puuskan brasarkan prauran prunang-unangan.

Paragraf 2
Tanggung Jawab Mulak
Pasal 88

Sap orang yang nakannya, usahanya, an/aau kgaannya mnggunakan B3, mnghaslkan an/aau mnglola lmbah B3, an/aau yang mnmbulkan ancaman srus rhaap lngkungan hup branggung jawab mulak aas krugan yang rja anpa prlu pmbukan unsur ksalahan.

Paragraf 3
Tngga Kaluwarsa unuk Pngajuan Gugaan
Pasal 89

(1)

Tngga kaluwarsa unuk mngajukan gugaan k pngalan mngku nggang waku sbagamana aur alam knuan Kab Unang-Unang Hukum Praa an hung sjak kahu aanya pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup.

(2)

Knuan mngna ngga kaluwarsa ak brlaku rhaap pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup yang akbakan olh usaha an/aau kgaan yang mnggunakan an/aau mnglola B3 sra mnghaslkan an/aau mnglola lmbah B3.

Paragraf 4
Hak Guga Pmrnah an Pmrnah Darah
Pasal 90

(1)

Insans pmrnah an pmrnah arah yang branggung jawab bang lngkungan hup brwnang mngajukan gugaan gan rug an nakan rnu rhaap usaha an/aau kgaan yang mnybabkan pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup yang mngakbakan krugan lngkungan hup.

(2)

Knuan lbh lanju mngna krugan lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) aur ngan Prauran Mnr.

Paragraf 5
Hak Guga Masyaraka
Pasal 91

(1)

Masyaraka brhak mngajukan gugaan prwaklan klompok unuk kpnngan rnya snr an/aau unuk kpnngan masyaraka apabla mngalam krugan akba pncmaran an/aau krusakan lngkungan hup.

(2)

Gugaan apa ajukan apabla rapa ksamaan faka aau prswa, asar hukum, sra jns unuan anara wakl klompok an anggoa klompoknya.

(3)

Knuan mngna hak guga masyaraka laksanakan ssua ngan prauran prunang-unangan.

Paragraf 6
Hak Guga Organsas Lngkungan Hup
Pasal 92

(1)

Dalam rangka plaksanaan anggung jawab prlnungan an pnglolaan lngkungan hup, organsas lngkungan hup brhak mngajukan gugaan unuk kpnngan plsaran fungs lngkungan hup.

(2)

Hak mngajukan gugaan rbaas paa unuan unuk mlakukan nakan rnu anpa aanya unuan gan rug, kcual baya aau pngluaran rl.

(3)

Organsas lngkungan hup apa mngajukan gugaan apabla mmnuh prsyaraan:

a.

brbnuk baan hukum;

b.

mngaskan alam anggaran asarnya bahwa organsas rsbu rkan unuk kpnngan plsaran fungs lngkungan hup; an

c.

lah mlaksanakan kgaan nyaa ssua ngan anggaran asarnya palng sngka 2 (ua) ahun.

Paragraf 7
Gugaan Amnsraf
Pasal 93

(1)

Sap orang apa mngajukan gugaan rhaap kpuusan aa usaha ngara apabla:

a.

baan aau pjaba aa usaha ngara mnrbkan zn lngkungan kpaa usaha an/aau kgaan yang wajb amal ap ak lngkap ngan okumn amal;

b.

baan aau pjaba aa usaha ngara mnrbkan zn lngkungan kpaa kgaan yang Wajb UKL-UPL, ap ak lngkap ngan okumn UKL-UPL; an/aau

c.

baan aau pjaba aa usaha ngara yang mnrbkan zn usaha an/aau kgaan yang ak lngkap ngan zn lngkungan

(2)

Taa cara pngajuan gugaan rhaap kpuusan aa usaha ngara mngacu paa Hukum Acara Pralan Taa Usaha Ngara.

BAB XIV
PENYIDIKAN DAN PEMBUKTIAN
Bagan Ksau
Pnykan
Pasal 94

(1)

Slan pnyk pjaba pols Ngara Rpublk Inonsa, pjaba pgawa ngr spl rnu lngkungan nsans pmrnah yang lngkup ugas an anggung jawabnya bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup br wwnang sbaga pnyk sbagamana maksu alam Hukum Acara Pana unuk mlakukan pnykan nak pana lngkungan hup.

(2)

Pnyk pjaba pgawa ngr spl brwnang:

a.

mlakukan pmrksaan aas kbnaran laporan aau krangan brknaan ngan nak pana bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

b.

mlakukan pmrksaan rhaap sap orang yang uga mlakukan nak pana bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

c.

mmna krangan an bahan buk ar sap orang brknaan ngan prswa nak pana bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

.

mlakukan pmrksaan aas pmbukuan, caaan, an okumn lan brknaan ngan nak pana bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

.

mlakukan pmrksaan mpa rnu yang uga rapa bahan buk, pmbukuan, caaan, an okumn lan;

f.

mlakukan pnyaan rhaap bahan an barang hasl planggaran yang apa jakan buk alam prkara nak pana bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

g.

mmna banuan ahl alam rangka plaksanaan ugas pnykan nak pana bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup;

h.

mnghnkan pnykan;

.

mmasuk mpa rnu, mmor, an/aau mmbua rkaman auo vsual;

j.

mlakukan pngglahan rhaap baan, pakaan, ruangan, an/aau mpa lan yang uga mrupakan mpa lakukannya nak pana; an/aau

k.

mnangkap an mnahan plaku nak pana.

(3)

Dalam mlakukan pnangkapan an pnahanan sbagamana maksu paa aya (2) huruf k, pnyk pjaba pgawa ngr spl brkoornas ngan pnyk pjaba pols Ngara Rpublk Inonsa.

(4)

Dalam hal pnyk pjaba pgawa ngr spl mlakukan pnykan, pnyk pjaba pgawa ngr spl mmbrahukan kpaa pnyk pjaba pols Ngara Rpublk Inonsa an pnyk pjaba pols Ngara Rpublk Inonsa mmbrkan banuan guna klancaran pnykan.

(5)

Pnyk pjaba pgawa ngr spl mmbrahukan mulanya pnykan kpaa pnunu umum ngan mbusan kpaa pnyk pjaba pols Ngara Rpublk Inonsa.

(6)

Hasl pnykan yang lah lakukan olh pnyk pgawa ngr spl sampakan kpaa pnunu umum.

Pasal 95

(1)

Dalam rangka pngakan hukum rhaap plaku nak pana lngkungan hup, apa lakukan pngakan hukum rpau anara pnyk pgawa ngr spl, kpolsan, an kjaksaan bawah koornas Mnr. 

(2)

Knuan lbh lanju mngna plaksanaan pngakan hukum rpau aur ngan prauran prunang-unangan.

Bagan Kua
Pmbukan
Pasal 96

Ala buk yang sah alam unuan nak pana lngkungan hup rr aas:

a.

krangan saks;

b.

krangan ahl;

c.

sura;

.

punjuk;

.

krangan rakwa; an/aau

f.

ala buk lan, rmasuk ala buk yang aur alam prauran prunang-unangan.

BAB XV
KETENTUAN PIDANA
Pasal 97

Tnak pana alam unang-unang n mrupakan kjahaan.

Pasal 98

(1)

Sap orang yang ngan sngaja mlakukan prbuaan yang mngakbakan lampaunya baku muu uara ambn, baku muu ar, baku muu ar lau, aau krra baku krusakan lngkungan hup, pana ngan pana pnjara palng sngka 3 (ga) ahun an palng lama 10 (spuluh) ahun an na palng sk Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah) an palng banyak Rp10.000.000.000,00 (spuluh mlar rupah).

(2)

Apabla prbuaan sbagamana maksu paa aya (1) mngakbakan orang luka an/aau bahaya kshaan manusa, pana ngan pana pnjara palng sngka 4 (mpa) ahun an palng lama 12 (ua blas) ahun an na palng sk Rp4.000.000.000,00 (mpa mlar rupah) an palng banyak Rp12.000.000.000,00 (ua blas mlar rupah).

(3)

Apabla prbuaan sbagamana maksu paa aya (1) mngakbakan orang luka bra aau ma, pana ngan pana pnjara palng sngka 5 (lma) ahun an palng lama 15 (lma blas) ahun an na palng sk Rp5.000.000.000,00 (lma mlar rupah) an palng banyak Rp15.000.000.000,00 (lma blas mlar rupah).

Pasal 99

(1)

Sap orang yang karna klalaannya mngakbakan lampaunya baku muu uara ambn, baku muu ar, baku muu ar lau, aau krra baku krusakan lngkungan hup, pana ngan pana pnjara palng sngka 1 (sau) ahun an palng lama 3 (ga) ahun an na palng sk Rp1.000.000.000,00 (sau mlar rupah) an palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

(2)

Apabla prbuaan sbagamana maksu paa aya (1) mngakbakan orang luka an/aau bahaya kshaan manusa, pana ngan pana pnjara palng sngka 2 (ua) ahun an palng lama 6 (nam) ahun an na palng sk Rp2.000.000.000,00 (ua mlar rupah) an palng banyak Rp6.000.000.000,00 (nam mlar rupah).

(3)

Apabla prbuaan sbagamana maksu paa aya (1) mngakbakan orang luka bra aau ma, pana ngan pana pnjara palng sngka 3 (ga) ahun an palng lama 9 (smblan ahun an na palng sk Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah) an palng banyak Rp9.000.000.000,00 (smblan mlar rupah).

Pasal 100

(1)

Sap orang yang mlanggar baku muu ar lmbah, baku muu ms, aau baku muu gangguan pana, ngan pana pnjara palng lama 3 (ga) ahun an na palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

(2)

Tnak pana sbagamana maksu paa aya (1) hanya apa knakan apabla sanks amnsraf yang lah jauhkan ak pauh aau planggaran lakukan lbh ar sau kal.

Pasal 101

Sap orang yang mlpaskan an/aau mngarkan prouk rkayasa gnk k ma lngkungan hup yang brnangan ngan prauran prunang-unangan aau zn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf g, pana ngan pana pnjara palng sngka 1 (sau) ahun an palng lama 3 (ga) ahun an na palng sk Rp1.000.000.000,00 (sau mlar rupah) an palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 102

Sap orang yang mlakukan pnglolaan lmbah B3 anpa zn sbagamana maksu alam Pasal 59 aya (4), pana ngan pana pnjara palng sngka 1 (sau) ahun an palng lama 3 (ga) ahun an na palng sk Rp1.000.000.000,00 (sau mlar rupah) an palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 103

Sap orang yang mnghaslkan lmbah B3 an ak mlakukan pnglolaan sbagamana maksu alam Pasal 59, pana ngan pana pnjara palng sngka 1 (sau) ahun an palng lama 3 (ga) ahun an na palng sk Rp1.000.000.000,00 (sau mlar rupah)
an palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 104

Sap orang yang mlakukan umpng lmbah an/aau bahan k ma lngkungan hup anpa zn sbagamana maksu alam Pasal 60, pana ngan pana pnjara palng lama 3 (ga) ahun an na palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 105

Sap orang yang mmasukkan lmbah k alam wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf c pana ngan pana pnjara palng sngka 4 (mpa) ahun an palng lama 12 (ua blas) ahun an na palng sk Rp4.000.000.000,00 (mpa mlar rupah) an palng banyak Rp12.000.000.000,00 (ua blas mlar rupah).

Pasal 106

Sap orang yang mmasukkan lmbah B3 k alam wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf , pana ngan pana pnjara palng sngka 5 (lma) ahun an palng lama 15 (lma blas) ahun an na palng sk Rp5.000.000.000,00 (lma mlar rupah) an palng banyak Rp15.000.000.000,00 (lma blas mlar rupah).

Pasal 107

Sap orang yang mmasukkan B3 yang larang mnuru prauran prunang-unangan k alam wlayah Ngara Ksauan Rpublk Inonsa sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf b, pana ngan pana pnjara palng sngka 5 (lma) ahun an palng lama 15 (lma blas) ahun an na palng sk Rp5.000.000.000,00 (lma mlar rupah) an palng banyak Rp15.000.000.000,00 (lma blas mlar rupah).

Pasal 108

Sap orang yang mlakukan pmbakaran lahan sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf h, pana ngan pana pnjara palng sngka 3 (ga) ahun an palng lama 10 (spuluh) ahun an na palng sk Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah) an palng banyak Rp10.000.000.000,00 (spuluh mlar rupah).

Pasal 109

Sap orang yang mlakukan usaha an/aau kgaan anpa mmlk zn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 36 aya (1), pana ngan pana pnjara palng sngka 1 (sau) ahun an palng lama 3 (ga) ahun an na palng sk Rp1.000.000.000,00 (sau mlar rupah) an palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 110

Sap orang yang mnyusun amal anpa mmlk srfka kompns pnyusun amal sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf , pana ngan pana pnjara palng lama 3 (ga) ahun an na palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 111

(1)

Pjaba pmbr zn lngkungan yang mnrbkan zn lngkungan anpa lngkap ngan amal aau UKL-UPL sbagamana maksu alam Pasal 37 aya (1) pana ngan pana pnjara palng lama 3 (ga) ahun an na palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

(2)

Pjaba pmbr zn usaha an/aau kgaan yang mnrbkan zn usaha an/aau kgaan anpa lngkap ngan zn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 40 aya (1) pana ngan pana pnjara palng lama 3 (ga) ahun an na palng banyak Rp3.000.000.000,00 (ga mlar rupah).

Pasal 112

Sap pjaba brwnang yang ngan sngaja ak mlakukan pngawasan rhaap kaaan pnanggung jawab usaha an/aau kgaan rhaap prauran prunang-unangan an zn lngkungan sbagamana maksu alam Pasal 71 an Pasal 72, yang mngakbakan rjanya pncmaran an/aau krusakan lngkungan yang mngakbakan hlangnya nyawa manusa, pana ngan pana pnjara palng lama 1 (sau) ahun aau na palng banyak Rp500.000.000,00 (lma raus jua rupah).

Pasal 113

Sap orang yang mmbrkan nformas palsu, mnysakan, mnghlangkan nformas, mrusak nformas, aau mmbrkan krangan yang ak bnar yang prlukan alam kaannya ngan pngawasan an pngakan hukum yang brkaan ngan prlnungan an pnglolaan lngkungan hup sbagamana maksu alam Pasal 69 aya (1) huruf j pana ngan pana pnjara palng lama 1 (sau) ahun an na palng banyak Rp1.000.000.000,00 (sau mlar rupah).

Pasal 114

Sap pnanggung jawab usaha an/aau kgaan yang ak mlaksanakan paksaan pmrnah pana ngan pana pnjara palng lama 1 (sau) ahun an na palng banyak Rp 1.000.000.000,00 (sau mlar rupah).

Pasal 115

Sap orang yang ngan sngaja mncgah, mnghalang-halang, aau mnggagalkan plaksanaan ugas pjaba pngawas lngkungan hup an/aau pjaba pnyk pgawa ngr spl pana ngan pana pnjara palng lama 1 (sau) ahun an na palng banyak Rp500.000.000,00 (lma raus jua rupah).

Pasal 116

(1)

Apabla nak pana lngkungan hup lakukan olh, unuk, aau aas nama baan usaha, unuan pana an sanks pana jauhkan kpaa:

a.

baan usaha; an/aau

b.

orang yang mmbr prnah unuk mlakukan nak pana rsbu aau orang yang brnak sbaga pmmpn kgaan alam nak pana rsbu.

(2)

Apabla nak pana lngkungan hup sbagamana maksu paa aya (1) lakukan olh orang, yang brasarkan hubungan krja aau brasarkan hubungan lan yang brnak alam lngkup krja baan usaha, sanks pana jauhkan rhaap pmbr prnah aau pmmpn alam nak pana rsbu anpa mmprhakan nak pana rsbu lakukan scara snr aau brsama-sama.

Pasal 117

Jka unuan pana ajukan kpaa pmbr prnah aau pmmpn nak pana sbagamana maksu alam Pasal 116 aya (1) huruf b, ancaman pana yang jauhkan brupa pana pnjara an na prbra ngan sprga.

Pasal 118

Trhaap nak pana sbagamana maksu alam Pasal 116 aya (1) huruf a, sanks pana jauhkan kpaa baan usaha yang wakl olh pngurus yang brwnang mwakl alam an luar pngalan ssua ngan prauran prunang-unangan slaku plaku fungsonal.

Pasal 119

Slan pana sbagamana maksu alam Unang-Unang n, rhaap baan usaha apa knakan pana ambahan aau nakan aa rb brupa:

a.

prampasan kunungan yang prolh ar nak pana;

b.

pnuupan sluruh aau sbagan mpa usaha an/aau kgaan;

c.

prbakan akba nak pana;

.

pwajban mngrjakan apa yang lalakan anpa hak; an/aau

.

pnmpaan prusahaan bawah pngampuan palng lama 3 (ga) ahun.

Pasal 120

(1)

Dalam mlaksanakan knuan sbagamana maksu alam Pasal 119 huruf a, huruf b, huruf c, an huruf , jaksa brkoornas ngan nsans yang branggung jawab bang prlnungan an pnglolaan lngkungan hup unuk mlaksanakan kskus.

(2)

Dalam mlaksanakan knuan sbagamana maksu alam Pasal 119 huruf , Pmrnah brwnang unuk mnglola baan usaha yang jauh sanks pnmpaan bawah pngampuan unuk mlaksanakan puusan pngalan yang lah brkkuaan hukum ap.

BAB XVI
KETENTUAN PERALIHAN
Pasal 121

(1)

Paa saa brlakunya Unang-Unang n, alam waku palng lama 2 (ua) ahun, sap usaha an/aau kgaan yang lah mmlk zn usaha an/aau kgaan ap blum mmlk okumn amal wajb mnylsakan au lngkungan hup.

(2)

Paa saa brlakunya Unang-Unang n, alam waku palng lama 2 (ua) ahun, sap usaha an/aau kgaan yang lah mmlk zn usaha an/aau kgaan ap blum mmlk UKL-UPL wajb mmbua okumn pnglolaan lngkungan hup.

Pasal 122

(1)

Paa saa brlakunya Unang-Unang n, alam waku palng lama 1 (sau) ahun, sap pnyusun amal wajb mmlk srfka kompns pnyusun amal.

(2)

Paa saa brlakunya Unang-Unang n, alam waku palng lama 1 (sau) ahun, sap auor lngkungan hup wajb mmlk srfka kompns auor lngkungan hup.

Pasal 123

Sgala zn bang pnglolaan lngkungan hup yang lah kluarkan olh Mnr, gubrnur, aau bupa/walkoa ssua ngan kwnangannya wajb ngraskan k alam zn lngkungan palng lama 1 (sau) ahun sjak Unang-Unang n apkan.

BAB XVII
KETENTUAN PENUTUP
Pasal 124

Paa saa Unang-Unang n mula brlaku, smua prauran prunang-unangan yang mrupakan prauran plaksanaan ar Unang-Unang Nomor 23 Tahun 1997 nang Pnglolaan Lngkungan Hup (Lmbaran Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1997 Nomor 68, Tambahan Lmbaran Ngara Rpublk Inonsa Nomor 3699) nyaakan mash ap brlaku spanjang ak brnangan aau blum gan ngan prauran yang baru brasarkan Unang-Unang n.

Pasal 125

Paa saa Unang-Unang n mula brlaku, Unang-Unang Nomor 23 Tahun 1997 nang Pnglolaan Lngkungan Hup (Lmbaran Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1997 Nomor 68, Tambahan Lmbaran Ngara Rpublk Inonsa Nomor 3699) cabu an nyaakan ak brlaku.

Pasal 126

Prauran plaksanaan yang amanakan alam Unang-Unang n apkan palng lama 1 (sau) ahun rhung sjak Unang-Unang n brlakukan.

Pasal 127

Unang-unang n mula brlaku paa anggal unangkan.

Agar sap orang mngahunya, mmrnahkan pngunangan Unang-Unang n ngan pnmpaannya alam Lmbaran Ngara Rpublk Inonsa.

Apa prwujuan UUD 1945 lngkungan masyaraka?

Prwujuan UUD 1945 Lngkungan Masyaraka: Mmbrkan banuan kpaa fakr mskn unuk mwujukan ujuan ngara mmajukan ksjahraan umum. b. Brkonrbus an uru sra alam brbaga program sa sbaga upaya unuk mwujukan ujuan bangsa Inonsa.

Apa prwujuan plaksanaan rhaap Unang Unang Dasar ngara Rpublk Inonsa Tahun 1945 lngkungan skolah?

1. Prwujuan UUD Ngara Rpublk Inonsa Tahun 1945 lngkungan skolah anara lan sbaga brku: a. Blajar ngan sungguh-sungguh unuk mwujukan ujuan ngara mncraskan khupan bangsa.

Bagamana upaya kalan unuk mwujukan UUD NRI Tahun 1945 lngkungan skolah an lngkungan masyaraka?

Rajn an ga unuk mwujukan ujuan ngara Inonsa, yau mncraskan khupan bangsa. 2. Slalu brlaku sopan an jujur paa man, guru, an sluruh orang yang rlba lngkungan skolah. 3. Har an brparspas alam kgaan upacara bnra.

Knapa Pmbukaan Unang Unang Dasar 1945 ak bsa ubah?

Alasan bangsa Inonsa brka aau kommn unuk ak mngubah pmbukaan UUD Ngara Rpublk Inonsa ahun 1945 aalah karna alam pmbukaan rkanung saas aau cra ngara brrnya Ngara Ksauan Rpublk Inonsa (NKRI).